یزد؛ شهری در مسیر توسعه با تکیه بر تاریخ، مردم و مدیریت کارآمد

شهر یزد به عنوان نخستین شهر ثبت‌شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، امروز نه تنها نمادی از تاریخ و تمدن ایرانی، بلکه الگویی از توسعه شهری بر پایه مشارکت مردمی، مدیریت کارآمد و همزیستی هوشمندانه با طبیعت کویری است. با وجود محدودیت‌های اقلیمی و اقتصادی، این شهر توانسته با اتکا به توان داخلی، ظرفیت‌های گردشگری، عمرانی، درمانی و فرهنگی خود را گسترش دهد.

در همین راستا، ابوالقاسم محی‌الدینی، شهردار یزد، در گفت‌وگویی مشروح، به تشریح وضعیت کنونی شهر، پروژه‌های عمرانی در حال اجرا، راهکارهای حل مشکلات ترافیکی، برنامه‌های تشویقی برای سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری و ضرورت حرکت به سمت مدیریت یکپارچه شهری پرداخته است. آنچه در ادامه می‌خوانید، چکیده‌ای از دیدگاه‌ها و برنامه‌های ایشان در مسیر توسعه پایدار شهری است

شهردار شهر جهانی یزد، در سخنانی با اشاره به جایگاه تاریخی و فرهنگی این شهر، اظهار داشت: یزد به عنوان نخستین شهر خشتی جهان و دومین شهر تاریخی جهان پس از ونیز، در مرکز جغرافیایی ایران قرار گرفته و تنها شهری است که بافت تاریخی آن به طور کامل در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این شهر نه تنها مهد تمدن کهن ایرانی، بلکه الگویی از مشارکت مردمی، سخت‌کوشی و توسعه پایدار شهری است.

ابوالقاسم محی‌الدینی،  با اشاره به مقایسه ظرفیت‌های گردشگری شهرهای یزد و همدان گفت: هر دو شهر در حوزه گردشگری، دارای ظرفیت‌های منحصربه‌فردی هستند. اگر همدان با غار علی‌صدر و طبیعت سرسبزش شناخته می‌شود، یزد نیز با کویرهای ویژه، آثار طبیعی خاص و بافت تاریخی بی‌نظیر خود، مقصدی متفاوت برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب می‌شود.

پروژه‌های عمرانی در حال اجرا

شهردار یزد در ادامه، درباره پروژه‌های عمرانی در دست اقدام گفت: در حال حاضر بیش از ۳۰ پروژه عمرانی بزرگ و کوچک در سطح شهر در حال اجراست. از احداث بوستان‌های محله‌ای گرفته تا پروژه‌های کلان نظیر احداث معابر و تقاطع‌های غیرهم‌سطح. برخی از پروژه‌ها که از اوایل دهه ۸۰ آغاز شده بودند، در دو سال اخیر به بهره‌برداری رسیدند و دو معبر جدید نیز تا دهه فجر امسال افتتاح خواهد شد.

وی افزود: نیم‌رخ دوم شهریزد به طول حدود ۱۷ کیلومتر، اکنون در مراحل پایانی قرار دارد و تاکنون ۸ کیلومتر آن آماده افتتاح است. شهرداری یزد در تلاش است تا با اجرای این طرح‌ها، گره‌های ترافیکی را کاهش دهد.

وضعیت بودجه و درآمدهای شهرداری

محی‌الدینی با اشاره به وضعیت مالی شهرداری گفت: بودجه مصوب شهرداری برای سال جاری حدود ۷۴۰۰ میلیارد تومان است که از این میزان، تنها ۲۲ درصد به هزینه‌های جاری اختصاص یافته و ۷۸ درصد صرف پروژه‌های عمرانی می‌شود. در نیمه نخست سال، حدود ۶۰ درصد از درآمد پیش‌بینی‌شده محقق شده و ۷۰ درصد برنامه‌های اجرایی نیز به مرحله اجرا رسیده‌اند.

مشارکت مردمی و پاکیزگی شهری

شهردار یزد ضمن تقدیر از مشارکت شهروندان در مدیریت شهری گفت: یزد یکی از تمیزترین شهرهای کشور است، در حالی‌که به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش در منطقه کویری قرار دارد. این حاصل مشارکت آگاهانه مردم در رعایت زمان‌بندی دفع زباله، حفظ نظافت محلات و همکاری با شهرداری است. در بسیاری از محلات، سطل‌های زباله بزرگ که در دیگر شهرها مشاهده می‌شود، وجود ندارد.

وی ادامه داد: مردم یزد از دیرباز به سخت‌کوشی، پشتکار و مشارکت در امور عمومی شناخته می‌شوند. در سیل سال ۱۴۰۱، بدون نیاز به نیروی انسانی کمکی از سایر استان‌ها، مردم خود به میدان آمدند. همین روحیه در توسعه اقتصادی، ایجاد کارخانه‌ها و رونق معادن شهر نیز دیده می‌شود.

سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری

شهردار یزد درباره مشوق‌های سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری گفت: در سال‌های اخیر، بخش خصوصی به‌طور گسترده‌ای وارد حوزه گردشگری شده و ده‌ها اقامتگاه بوم‌گردی و هتل سنتی در داخل و اطراف بافت تاریخی احداث شده است. با این حال، در ایام اوج مسافرت‌ها با کمبود اقامتگاه مواجه هستیم. شهرداری برای تشویق سرمایه‌گذاران، تخفیف‌هایی ویژه در نظر گرفته است.

وی افزود: برای ساخت هتل‌های پنج‌ستاره، ۹۰ درصد عوارض شهرداری بخشیده می‌شود. همچنین برای احداث اقامتگاه‌ها در بافت تاریخی، ۱۰۰ درصد عوارض بخشوده می‌شود. در بافت‌های فرسوده نیز تا ۵۰ درصد تخفیف در نظر گرفته شده است.

یزد، قطب درمانی جنوب شرق کشور

محی‌الدینی با اشاره به ظرفیت بالای خدمات درمانی در یزد، گفت: یزد به یکی از قطب‌های درمانی کشور تبدیل شده و حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد ظرفیت تخت‌های بیمارستانی شهر، توسط بیماران از استان‌های جنوبی و جنوب شرقی کشور اشغال می‌شود. وجود پزشکان توانمند و دانشگاه علوم پزشکی معتبر، این جایگاه را تثبیت کرده است.

چالش‌های ترافیکی و راهکارها

وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره چالش‌های ترافیکی شهرهای تاریخی

از جمله یزد و همدان گفت:در بافت‌های مرکزی شهرهای تاریخی، امکان توسعه معابر وجود ندارد و نمی‌توان خیابان‌ها را گسترش داد. در همین راستا، محدودسازی ترافیک، یک‌طرفه کردن معابر و احداث پارکینگ‌های عمومی در دستور کار قرار دارد.
وی افزود: برای نوروز سال آینده، طرح‌هایی در دست اجراست تا مشکلات ترافیکی به حداقل برسد. همچنین محدودیت‌هایی برای تردد خودروها با اجرای طرح‌هایی نظیر زوج و فرد و مسیرهای اضطراری در نظر گرفته شده است.

لزوم حرکت به سوی مدیریت یکپارچه شهری

در پایان، شهردار یزد با تأکید بر ضرورت تحول در ساختار مدیریت شهری اظهار داشت: ما ناگزیر از حرکت به سمت مدیریت یکپارچه شهری هستیم. باید از حکمرانی دولتی به حکمرانی مردمی تغییر مسیر دهیم. شهرداری‌ها، نهادهای عمومی غیردولتی هستند که با اتکا به درآمدهای محلی و مشارکت مردم اداره می‌شوند. اگر این مسیر به‌درستی طی شود، قطعاً آینده‌ای روشن در انتظار مدیریت شهری کشور خواهد بود.